به گزارش اخبار خودرو ، روز یکشنبه محمد شریعتمداری در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و درجمع پارلمان بخش خصوصی گفت: «فقط ایران‌خودرو و سایپا در عالم خلق نشده‌اند، بلکه بخش خصوصی اتاق بازرگانی با تجمیع سرمایه‌هایش می‌تواند یک شرکت خودروسازی ایجاد کند و سومین آن باشد که من نیز از آن حمایت می‌کنم.»
[caption id="attachment_205064" align="aligncenter" width="700"]
صنعت خودرو[/caption]
این سخنان وزیر صنعت با واکنش‌های متفاوتی روبه‌رو شد، او در این نشست همچنین گفت: «اتاق بازرگانی قبلا می‌گفت منابع ندارد اما اکنون وضعیت منابع مناسب است و باید از آن‌ها استفاده و برای کارها هزینه کرده و توسعه فعالیت ایجاد کند و در بازارهای منطقه و جهان حضور یابد.»
باید گفت سخنان شریعتمداری به‌عنوان چراغ‌سبز برای تشکیل قطب سوم خودروسازی است اما پیش از هر چیز این باید موضوع مطرح شود آیا اصولا به قطب سوم نیاز است یا خیر؟ بحث روز این است آیا اتاق به‌عنوان نهادی که بازوی مشورتی قوای مختلف کشور در حوزه بخش خصوصی قلمداد می‌شود، از چنین قدرت و ظرفیتی برخوردار است که بخواهد با خودروسازان دولتی همچون سایپا و ایران‌خودرو رقابت کند؟ سازوکار حضور بخش خصوصی به‌عنوان قطب سوم خودروسازی باید چگونه باشد؟ برای پاسخ به این موضوعات به سراغ محمد‌حسین برخوردار ، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و ایران رفتیم.
[caption id="attachment_204392" align="alignleft" width="279"]
محمد‌حسین برخوردار[/caption]
وی در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» به بیان نظرات خود در این رابطه پرداخته است.
روز گذشته وزیر صنعت، معدن و تجارت از لزوم ورود اتاق بازرگانی به بحث تولید خودرو به‌عنوان یک قطب جدید سخن به میان آورد، دیدگاه شما به‌عنوان یکی از اعضای پارلمان بخش خصوصی در این زمینه چیست؟ منظور آقای وزیر حتما کمک گرفتن از اعضای اتاق برای تاسیس یک خودروسازی بوده نه اینکه خود اتاق راسا اقدام به تاسیس خودروسازی کند، بلکه با استفاه از ظرفیت اعضای اتاق بازرگانی بتوان اقدام به این کار کرد.
آیا وزیر صنعت اعلام کرد اتاق بازرگانی خود یک خودروسازی ایجاد کند؟ اگر اتاق بازرگانی منظور وزیر صنعت بوده، این موضوع اشتباه است، چراکه پارلمان بخش خصوصی نمی‌تواند به فعالیت تولیدی اقدام کند، زیرا جایگاه مشاوره به قوای کشور و سایر ارکان را دارد.
مانند ابتدای جنگ گفتند هر نهادی خودش به فعالیت اقتصادی بپردازد و درآمد محقق کند. این موضوع باید از طریق اعضای اتاق دنبال شود نه اینکه از جایگاه اتاق به‌عنوان پارلمان بخش خصوصی.
آیا اعضای اتاق می‌توانند یک قطب جدید خودروسازی در رقابت با ایران‌خودرو و سایپا ایجاد کنند؟ بله، اینکه اعضای بخش خصوصی فارغ از جایگاه اتاق بازرگانی بخواهند یک قطب جدید در خودروسازی کشور ایجاد کنند، قطعا می‌توانند به‌نحو‌احسن از عهده این کار بر‌آیند.
اگر این اقدام از کانال و مجاری بخش خصوصی صورت گیرد، به چه شکل خواهد بود؟ بخش خصوصی نیازی ندارد فضا، نیرو و مجموعه وسیعی را در اختیار داشته باشد. مشکل خودروسازان ما این است نیروی مازاد دارند، دولتی هستند و دولت در آن‌ها اعمال قدرت می‌کند. همچنین به مباحث خدمات پس‌از‌فروش توجه چندانی نمی‌شود، به قطعه‌سازی و توسعه این صنعت به اندازه‌ای که باید بها داده شود، توجهی صورت نمی‌گیرد و از همه مهم‌تر در مباحث تحقیق و توسعه دستاورد قابل‌توجه‌ای نداشته‌ایم، بعد از این همه سال و میزان سرمایه‌گذاری که در این صنعت صورت گرفت، متاسفانه خودروسازان ما نتوانسته‌اند محصولی که باکیفیت و ساخت داخل باشد، به تولید برسانند.
درحالحاضر در صنعت خودرو، خودروسازان به‌عنوان بخش خصوصی حضور دارند و سهمی از تولید و فروش خودرو در کشور را به خود اختصاص داد‌ه‌اند. ارزیابی شما درباره حضور آن‌ها در صنعت خودرو چیست؟ درحالحاضر بخش خصوصی که در خودروسازی ایران شناخته می‌شود، بخش خصوصی نیست، بخش خصوصی به این نمی‌گویند که شما بروید با یک برند خارجی قرارداد ببندید، قطعات را وارد و در داخل آن را مونتاژ کنید و به‌عنوان بخش خصوصی صنعت خودرو مطرح شوید، درواقع مانند خودروسازی دولتی است و مسیری را که مشاهده می‌کنید، طی کرده اند.
اگر قرار باشد بخش خصوصی واقعی به‌قول شما وارد رقابت با خودروسازان کنونی شوند، باید دست به چه اقداماتی بزنند؟ بخش خصوصی واقعی در صنعت خودرو باید در زمینه تولید ملی عرق داشته باشد و در بحث مهمی همچون تحقیق‌و‌توسعه بتواند به‌خوبی فعالیت کند. باید افرادی را که در زمینه تحقیق‌و‌توسعه محصولات و همچنین طراحی خبره هستند، به کشور دعوت و در زمینه R&D هزینه کرد تا شرایط انتقال دانش و تکنولوژی آن‌ها به خودروسازی کشور فراهم شود.
همچنین با جوینت کردن مهندسان و مراکز دانشگاهی و صنعتی در زمینه خودرو به این افراد و مراکز تحقیق‌و‌توسعه امکان طراحی و تولید محصول باکیفیت و متنوع را فراهم آورند. درواقع به این بخش که چنین کارهایی را انجام دهد، بخش خصوصی واقعی در صنعت خودرو گفته می‌شود.
شما در صحبت‌هایتان به مشکلات خودروسازان اشاره کردید اما به بالا بودن هزینه تولید خودرو در کشور اشاره نکردید. این ازدیاد هزینه چگونه و تحت‌تاثیر چه عواملی می‌تواند کاهش یابد؟ در این‌باره بحث‌های بسیاری صورت گرفته است اما اگر می‌خواهیم هزینه‌های تولید را در خودروسازی کشور کاهش دهیم، باید در شیوه‌های عملکرد تفاوت ایجاد کنیم. به‌عنوان نمونه بهره‌وری در کل صنعت ایران یک شاخص تعیین‌کننده در کاهش هزینه‌های تولید قلمداد می‌شود اما این عامل در صنایع به‌ویژه خودروسازی بالاست و این مورد به‌شدت به اتلاف هزینه و فرصت منجر می‌شود. با آن که در سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای کاهش هزینه‌های تولید صورت گرفته است اما این تلاش‌ها کافی نیستند.
شما به افزایش بهره‌وری در صنعت خودرو اشاره کردید. چه باید کرد تا این عامل در تولید بهینه شود؟ می‌توان با الگوگیری از شرکت‌ها و کشورهایی که توانسته‌اند در زمینه افزایش بهره‌وری موفق عمل کنند، بهره‌وری در خودروسازی را افزایش داد. همچنین با به‌کارگیری روش‌های علمی نیز می‌توانیم بهره‌وری را افزایش دهیم.
با‌توجه به قراردادهایی که خودروسازان کشور در سایه برجام امضا کرده‌اند، این موضوع چگونه می‌تواند به افزایش بهره‌وری منجر شود؟ بدون‌شک این قراردادها می‌توانند موجب بهبود بهره‌وری و کارایی خودروسازی کشور شوند. ذکر این نکته ضروری است نباید در کوتاه‌مدت انتظار چندانی داشت، بلکه در بلند‌مدت باید منتظر چنین بهبود‌هایی باشیم.
به غیر از موضوع بهره‌وری، اگر یک سرمایه‌گذار بخواهد در خودروسازی کشور سرمایه‌گذاری کند با مشکلات و موانع بسیار جدی روبه‌رو است. مهم‌ترین موانع پیش‌روی سرمایه‌گذاران در فضای کسب‌و‌کار چیست؟ در این‌باره صحبت‌های زیادی شده است اما اکثر کارشناسان معتقدند فضای کسب‌و‌کار کشور با موانع بسیار جدی روبه‌رو است و این امر مشکلات بسیار زیادی را برای تولیدکنندگان و صنعتگران ایجاد می‌کند.
این در حالی است که قانون بهبود فضای کسب‌و‌کار در چند سال گذشته در مجلس به تصویب رسید و دولت نیز آن را ابلاغ کرده اما در عمل شاهد اجرایی شدن این قانون نیستیم. اگر این قانون واقعا اجرایی شود، خواهیم دید بسیاری از مشکلات و موانعی که در حوزه کسب‌و‌کار شاهد آن هستیم، از سر راه برداشته خواهند شد.
در دو سال گذشته برجام به‌عنوان مهم‌ترین دستاورد دولت معرفی شده است، آیا این قرارداد می‌تواند به بهبود فضای کسب‌و‌کارکشور کمک کند؟ بدون‌شک اجرایی‌شدن برجام در بهبود فضای کسب‌و‌کار موثر است، چراکه تحریم‌ها برداشته شدند و تجارت با خارجی‌ها تسهیل شده است اما باید به این نکته توجه کرد که این موضوع زمان‌بر خواهد بود و باید قدری حوصله به خرج داد.
